هیچ قطعه‌ای در خودرو دارای عمر بی‌پایان نیست و این قضیه برای قطعاتی که در حال کار کردن هستند، واضح است و تعویض و بازدید آنها زمان مشخصی دارند. تعویض قطعات خودرو باید به‌طور دوره‌ای و در زمان دقیق آنها انجام شود، در غیر این صورت، می‌تواند به قسمت‌هایی از خودرو، به‌خصوص پیشرانه آسیب بزند و آن را زمین‌گیر کند. زمان تعویض قطعات مصرفی خودرو، در دفترچ تعمیر و نگهداری ماشین آمده است و با اینکه زمان تعویض برای اکثر خودروها، مشابه است، اما تفاوت‌های اندکی نیز در آنها دیده می‌شود.
تعیین زمان تعویض قطعات یدکی
برخی از قطعات خودرو عمری بالاتر از گارانتی دارند و مدت زمانی است که خودرو دارای ارزش حرکتی است. به این معنی که فرض کنیم یک خودرو قرار است تا ۵ سال را در گارانتی طی کند و سپس با گذشت عمری نزدیک به ۱۰ سال، ارزشش در بازار به قدری پایین باشد که تعمیر آن صرفه اقتصادی نداشته باشد. در این صورت، بهتر است از تعمیر قطعاتی که بعد از سال‌های طولانی استفاده صحیح، ممکن است تا دچار خرابی شوند بگذریم. مثل زنجیر تایم موتور، زنجیر ترانسفرکیس یا گیربکس کمک، کرانویل و پینیون دیفرانسیل، واترپمپ و پمپ روغن و… که در صورت استفاده درست و صحیح، بعد از سال‌ها ممکن است مستهلک شوند و شاید تعمیر آنها صرفه اقتصادی نیز نداشته باشد.
به همین دلیل شرکت‌های خودروساز برای این قطعات که در صورت استفاده صحیح، عمر زیادی دارند، مدت زمانی تعیین نمی‌کنند و سرویس و تعمیر و تعویض آن را برای موقعی می‌دانند که خرابی آنها مشهود و واضح است.
باید در نظر داشت که هر ۶ ماه یا با طی هر ۱۰ هزار کیلومتر، بازدید ظاهری از تمام قطعات خودرو داشته باشیم تا قبل از خراب شدن آنها، متوجه ایراد در کارکرد خودرو شویم. در این صورت می‌توانیم زمان تعویض قطعات خودرو را پیش از خرابی آنها تعیین کنیم.
تسمه تایم
انواع موتور خودرو برای زمان‌بندی بین سوپاپ‌ها و حرکت میل‌لنگ، دارای تسمه تایم است و برخی نیز دارای زنجیر تایم. زنجیر تایم، عمر مشخصی ندارد و بسیاری از کمپانی‌های خودروساز نیز زمان مشخصی برای تعویض آن تعیین نمی‌کنند و تعویض این قطعه یدکی را موقعی ضروری می‌دانند که با بازدید، خرابی و مستهلک شدن آن تشخیص داده شود. اما زمان تعویض تسمه تایم مشخص است و بهتر است کمی زودتر از موعد، اقدام به تعویض تسمه کنیم. این قطعه در خودروهای صفر کیلومتر عمری در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر دارد، اما بعد از اولین تعویض، عمر این قطعه را در حدود ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر کارکرد اعلام می‌کنند.
صفحه کلاچ
صفحه کلاچ از جمله قطعاتی است که می‌توان وضعیت آن را قبل از خرابی کامل متوجه شد. به همین خاطر با اینکه شرکت‌های خودروسازی، عمر کاری این قطعه را در صورت استفاده صحیح حدود ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر کارکرد اعلام می‌کنند، اما زمان تعویض قطعات خودرو مثل صفحه کلاچ را می‌توان می‌توان با آزمایش‌های ساده‌ای قبل از پایان عمر مفید، تشخیص داد و تخمین زد.
تسمه ها
عمر تسمه های خودرو نیز بر اساس کیفیت آنهاست. به همین دلیل توصیه می‌شود از بهترین جنس تسمه در زمان تعویض قطعات خودرو استفاده شود. عمر تسمه‌ها را در حدود ۵۰ هزار کیلومتر تعیین کرده‌اند؛ اما بهتر است تا هر چند ماه، سلامت ظاهری آنها را بررسی کنیم.
شمع و وایر
شمع خودرو و وایر شمع از جمله قطعاتی هستند که سلامت آنها، اثر بسیار زیادی در کارکرد پیشرانه دارد و به‌راحتی در شتاب، مصرف سوخت و آلایندگی و سلامت موتور، اثرگذار است. وایر عمر بیشتری از شمع دارد و بهتر است هر دو سال یک‌بار یا ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر تعویض شود. البته گاهی مواقع دیده می‌شود که وایر را باید هر سال تعویض کرد که ناشی از جنس نامرغوب آنهاست. اما شمع را باید بسته به کیفیت و جنس آن، تعویض کرد. عمر کاری شمع‌های ساده در حدود ۲۰ هزار کیلومتر است و برای شمع‌های ایریدیوم، در حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر بیان می‌شود.
کویل
جرقه تولید شده در سر شمع‌ها، توسط کویل تامین می‌شود. توانایی این قطعه به مرور زمان کاهش می‌یابد و در نتیجه جرقه تولیدشده می‌تواند ضعیف شود. البته باید در نظر داشت که کویل دارای عمر بالایی است و به همین خاطر اگر حس کردیم که موتور کشش ندارد و می‌تواند ایراد از این قطعه باشد، جرقه آن را بررسی کنیم. ضمن اینکه بسیاری از خودروسازان، زمان تعویض کویل را هر ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعیین کرده‌اند.
روغن موتور
کارکرد روغن موتور بر اساس نوع، کیفیت و مقداری که کارخانه سازنده بیان می‌کند، معلوم می‌شود. اما بهتر است کارکرد روغن موتور هیچ‌وقت به ۱۰ هزار کیلومتر نرسد و همیشه حدود ۱۰۰۰ کیلومتر زودتر اقدام به تعویض روغن موتور کنیم. چرا که خودرو در بسیاری از مواقع مثل درجا کارکردن یا در ترافیک، کیلومتر طی نمی‌کند؛ اما در حال کار است. همچنین روغن موتور را حداکثر ۶ ماه بعد از زمان تعویض آن، دوباره عوض کنیم، حتی اگر به مقدار کارکرد سفارش‌شده نرسیده باشد.
فیلتر روغن
بهتر است فیلتر روغن را با هر بار تعویض روغن، جایگزین کنیم. البته برخی از کارشناسان بیان می‌کنند در صورتی که پیشرانه خودرو در وضعیت خوبی قرار دارد و آلودگی و لجن در آن نیست، می‌توان تعویض فیلتر روغن را با هر دو بار تعویض روغن نیز انجام داد.
فیلتر هوا
پیشنهاد می‌شود با هر بار تعویض روغن یا حداکثر دو بار تعویض این مایع، فیلتر هوای موتور را نیز عوض کرد. اما باید در نظر داشت که تمیزی فیلتر هوا، اثر بالایی در کارکرد خودرو دارد و کثیفی فیلتر می‌تواند هم مصرف سوخت را بالا ببرد و هم از شتاب خودرو بکاهد. ضمن اینکه عبور آلودگی از فیلتر هوا نیز باعث آسیب‌دیدگی جداره‌های داخلی سیلندر می‌شود. زمان تعویض فیلتر هوای موتور نیز به محل رفت و آمد خودرو و میزان تمیزی هوای آن منطقه ارتباط دارد.
فیلتر کابین
فیلتر کابین در اکثر خودروها وجود دارد. با این حال برخی از خودروها فاقد این قطعه هستند. فیلتر اتاق نیز بهتر است بعد از ۱۲ هزار تا ۱۵ هزار کیلومتر تعویض شود تا عملکرد خوبی در جذب ناخالصی‌ها و ذرات و گرد و غبار، داشته باشد. البته این مدت زمان به محل استفاده از خودرو نیز مربوط می‌شود و در صورت زندگی در یک شهر آلوده، این زمان در حدود ۶ تا ۷ هزار کیلومتر است.
فیلتر سوخت
با توجه به وضعیت سوخت در کشورمان که معمولا دارای ناخالصی‌هایی بیشتر از حالت استاندارد است، نیاز به تعویض فیلتر سوخت در هر ۱۰ تا ۲۰ هزار کیلومتر خواهد بود. کثیفی و گرفتگی فیلتر سوخت باعث افت فشار در ریل سوخت می‌شود و می‌تواند اثر منفی در کارکرد پیشرانه داشته باشد.
برای مشاهده زمان تعویض باتری، برف پاک کن، روغن، لنت ترمز و سایر لوازم مصرفی کلیک کنید.
